Latino New York

In New York wonen zo’n 2,5 miljoen inwoners met  hispanic roots. Dat betekent dat bijna 30% van de totale stadspopulatie van Latijns-Amerikaanse komaf is. Vooral Puerto Rico, Mexico en de Dominicaanse Republiek zijn goed vertegenwoordigd, maar een muzikale, culinaire en artistieke rondgang door Nueva York toont aan dat vrijwel alle andere landen uit Centraal en Zuid-Amerika te vinden zijn.

Dit artikel is eerder verschenen in het Parool

Foto: Ruby Sanders

Waar ter wereld kun je ontbijten in een Dominicaans restaurant, café con leche drinken bij een Argentijnse bakker, Puerto Ricaanse muurschilderingen bekijken, Peruaans lunchen, naar een Latijns-Amerikaans museum, een muziekwinkel bezoeken met alle salsa, cumbia, son, merenge en bachata van de wereld, Colombiaanse kleding kopen, je in een Cubaanse botánica tegoed doen aan kruiden, alternatieve medicijnen en religieuze snuisterijen en ’s avonds tussen een hip publiek dansen op afrobeat of samba? In New York kan dit allemaal, en dan heb je nog maar het topje van de latino-ijsberg gezien.

Latijns-Amerikaanse immigranten stonden aan de basis van de groei van New York, maar hun aanwezigheid is een altijd onderbelicht deel van de stadsgeschiedenis gebleven. En dat terwijl er wijken zijn waar Spaans de voertaal is en waar tientallen Latijns-Amerikaanse nationaliteiten een bruisend mini-continent hebben opgebouwd, dat niet alleen voor de New Yorker of bezoekende latino interessant is, maar voor iedereen die een andere kant van “La gran manzana” wil zien.

Foto: Hans Sanders

In de jaren zestig van de vorige eeuw waren het vooral Puerto Ricanen en Dominicanen die New York introkken. Ze gaven in het bijzonder de wijk Spanish Harlem haar typische karakter (denk aan het sterk geromantiseerde West Side Story). Spanish Harlem, ook East Harlem of el Barrio (‘de wijk’) genoemd, ligt in het noordoosten van Manhattan en begint pak ‘m beet bij 96th Street (noordwaarts). Nog steeds vind je hier een grote Caribische populatie, intussen aangevuld met vele Mexicaanse immigranten, een relatief nieuwe groep in New York. In el Barrio zie je veel muurschilderingen die de geschiedenis van haar inwoners verbeelden. Meer kunst is te vinden in New Yorks enige Latijns-Amerikaanse museum, el Museo del Barrio. Hier zie je werk van moderne Latijns-Amerikaanse kunstenaars maar ook foto’s van Spanish Harlem uit de jaren zeventig. El Museo del Barrio organiseert van april tot en met september vanuit het museum begeleide wandelingen door de buurt. Niet alleen de ogen maar ook de oren kunnen in el Barrio verwend worden, in Casa Latina Music Shop (151 East 116th Street) bijvoorbeeld, een winkel gespecialiseerd in Latijns-Amerikaanse muziek die al dertig jaar door dezelfde familie gerund wordt. Als je genoeg cd’s hebt gekocht haal je aan de overkant gefrituurd lekkers bij het Puerto Ricaanse Cuchifritos.

Foto: Hans Sanders

De afgelopen jaren is Spanish Harlem sterk gegentrificeerd, wat heeft geleid tot hogere huren en het wegtrekken van een deel van de oorspronkelijke latino-bewoners. Die zijn verder naar buiten getrokken.

Meer naar het noordwesten kom je terecht in het overwegend Dominicaanse Washington Heights. Hier goede buurtrestaurants met stevige Caribische kost; bachata uit iedere hoek en groente- en fruitwinkels waar de gekst denkbare Latijns-Amerikaanse ingrediënten te koop zijn. Maar er is meer. In het zuiden van Brooklyn kun je een wandeling maken langs La quinta (‘de vijfde’) ofwel 5th Avenue, waar de grootste Mexicaanse gemeenschap van New York huist. En in Queens, het stadsdeel met de grootste etnische diversiteit, vind je in de wijk Jackson Heights de meest gevarieerde Latinogemeenschap ter wereld. De parallelle straten Roosevelt Avenue en 37th Avenue en alle zijstraten daartussenin zijn honderd procent hispanic. Alle landen zijn vertegenwoordigd in de lokale middenstand. Cafés, restaurants, muziekwinkels, kledingwinkels en botánicas: van Mexicaans tot Argentijns en van Colombiaans tot Uruguayaans.  

Foto: Ruby Sanders

’s Avonds de bloemetjes buiten zetten doe je in de besproken wijken, of in een van de latin gelegenheden in centraal Manhattan. Let op aanplakbiljetten van concerten of vraag rond wat er op het programma staat. New York biedt een uitgelezen kans een van de sterren uit de Latijns-Amerikaanse muziek te zien optreden. Ook op het gebied van film is er ontzettend veel te zien: New York Latino Filmfestival, Tropical Film Fest, Havana New York Film Festival of Caribean Film Festival, grote kans dat er een Latijns-Amerikaans getint filmfestival gaande is tijdens je bezoek.

Nog groter is de kans dat je stuit op een Latijns-Amerikaanse feestdag. Ruim dertig landen met allemaal een Onafhankelijkheidsdag en daarbovenop talloze katholieke feestdagen die in de regio gevierd worden. Vaak reden voor een parade, een thema-avond in café of restaurant of een bruisende markt met muziek en eetstalletjes.

Foto: Hans Sanders

Meer informatie

Nueva York: the complete Guide to latino life in the five Boroughs, Carolina González en Seth Kugel (verkrijgbaar via Amazon)

Via www.harlemheritage.com is een Spanish Harlem Walking Tour van twee uur te reserveren.
ny.remezcla.com  – website over cultureel Latino New York
www.hispanicny.com – website over Hispanic New York
www.elmuseo.org – website  van El Museo del Barrio
www.salsanewyork.com 

Tip voor accommodatie: slapen in New York is niet goedkoop, en prijzen kunnen erg verschillen per wijk. Het aanbod is net zo enorm als de stad is, bedenk dus goed waar je wil verblijven; in Manhattan als centrale uitvalsbasis, of in het wat rustigere Brooklyn? Wil je graag in (de buurt van) Spanish Harlem overnachten, dan is het raadzaam in de Upper East Side een hotel te zoeken, omdat el Barrio toch vooral een woonwijk is. Of zoek via Airbnb een leuk appartement in zuidelijk Brooklyn, Spanish Harlem, Washingtons Heights of Jackson Heights in Queens. Het aanbod is reuze en de prijzen zijn heel redelijk.

Eten, drinken en dansen

Foto: Ruby Sanders

Het aanbod Latijns-Amerikaanse cuisine is zo gigantisch en gevarieerd, dat je er een aparte gids mee kunt vullen. Overal kun je een Dominicaanse, Puerto Ricaanse, Mexicaanse, Peruaans of Colombiaans restaurant tegenkomen. Een wandeling door de genoemde wijken levert gegarandeerd een keur aan authentieke eetgelegenheden op. Op elk moment van de dag zijn er stalletjes met street food waar je je hart kunt ophalen. Je vindt er geheid de lekkerste empanada of cuban sandwich. Tamales, tacos en elote (maïskolf) met crème fraîche en chilipoeder bij de Mexicanen, sappige ceviche of pollo a la brasa bij de Peruaanse restaurants en voor de echte trek een bandeja paisa bij de Colombianen.

Foto: Hans Sanders

La Nueva Bakery

Ontbijten doe je bij deze Argentijns-Uruguayaanse bakkerij in Jackson Heights, waar buurtbewoners hun café con leche genieten met een lekker taartje, croissant (croasán), empanada of stuk quiche. (8610 37th Avenue, Queens)

Foto: Ruby Sanders

El Malecón
Dominicaanse heerlijkheden bij toegankelijk familierestaurant met uitgebreide kaart. Midden in Washington Heights.
www.maleconrestaurants.com 

La Esquina
In hipsterwalhalla Williamsburg (Brooklyn) ga je naar La Esquina voor heerlijk Mexicaans eten te midden van een hip maar toegankelijk publiek. Deze moderne Mexicaan is gevestigd in een mooie ouderwetse diner en heeft een groot terras met cocktailbar.
www.esquinanyc.com  

Foto: Hans Sanders

Caracas Arepa Bar 
Hier eet je Venezolaanse arepas (kleine maïspannenkoekjes) in alle soorten en maten, gevuld met draadjesvlees, kip, avocado, bakbanaan en zwarte bonen. Er is een vestiging in East Village (Manhattan) en eentje in Williamsburg (Brooklyn). 
www.caracasarepabar.com

SOB’s
Sounds of Brazil in Lower Manhattan heeft elke vrijdagmiddag salsales gevolgd door live muziek en in de weekenden zijn er verschillende concerten en vaak Braziliaanse dansavonden.
www.sobs.com

Bembe
Onverwachts swingende en toegankelijke club in zuidelijk Williamsburg. Er worden wekelijks verschillende muziekavonden georganiseerd. Jong gemêleerd publiek danst met dj of live percussie mee. Op de website staat wanneer je salsa, afro-Cubaanse muziek, reggae of cumbia kunt verwachten.
www.bembe.us

Meer Latino New York op conSentido>>